Een van de deelnemers aan de Duurzame Deal was Motel Mozaïque (MOMO). Dit driedaagse podiumkunstenfestival vindt jaarlijks in april plaats, met zowel gratis als betaalde optredens op verschillende (bestaande) locaties door de hele binnenstad. Dit evenement is een frontrunner op het gebied van duurzame ambities en heeft veel onderwerpen al relatief ver kunnen ontwikkelen. Omdat MOMO met verschillende locaties werkt voor het festival is het wel een uitdaging om grip te krijgen op hun eigen footprint. We spraken met directeur Margriet Colenbrander.

Wat was jullie motivatie om deel te nemen aan de Duurzame Deal? 

Vanuit ons meerjarenplan zijn rechtvaardigheid en gelijkwaardigheid en daarmee ook duurzaamheid belangrijke speerpunten. Het zit in het DNA van de organisatie van MOMO om zo eerlijk mogelijk te ondernemen. Met steun vanuit het innovatiebudget van Rotterdam Festivals hebben wij ook al eerder innovaties toegepast, op het gebied van toegankelijkheid. Duurzaamheid is voor ons eigenlijk ook vanzelfsprekend. Wij zouden altijd kiezen voor een duurzamer alternatief in plaats van stroom via diesel bijvoorbeeld. Maar de Duurzame Deal sprak ons meteen aan. Een festival is als platform supergeschikt om innovaties te testen en proberen en te werken aan bewustwording. Die ruimte om te experimenteren gebruiken wij graag, zodat wij en de sector daarvan kunnen leren.

Wat was de meerwaarde van deelname aan de Duurzame Deal? 

De kracht van het collectief is zeker een grote meerwaarde. Leren van experts en vervolgens weer kennis delen met de sector. Wij vonden het goed om een voortrekkersrol te nemen en samen met andere organisatoren op te trekken. Elke organisatie heeft weer een ander vertrekpunt of ander niveau waarop ze al zitten. Gezamenlijk doelen stellen op het gebied van duurzaam ondernemen verplicht je om erover na te denken en er ook iets mee te doen. Best practices kunnen mooi als voorbeeld dienen voor de rest van de sector. Niet alleen voor festivals maar ook voor andere culturele instellingen binnen de sector. Het heeft de visie van de organisatie op duurzaamheid wel veranderd, om dit breder te zien in het grote geheel. Je doet wat je kunt om zoveel mogelijk bij te kunnen dragen.

Nemen jullie duurzaamheid mee in de communicatie naar bezoekers, artiesten of crew voor meer bewustwording?

Binnen het team is duurzaamheid al een vaste waarde, dat zit in het DNA. We eten op kantoor en bij de crewcatering al heel lang vegan en gebruiken geen wegwerpplastic. Voor nieuwe medewerkers is dit vaak een eyeopener. De catering in de kleedkamers voor de artiesten doen we met Pieter Pot, dus geheel zonder verpakking. De producten komen vaak via Rechtstreex, dus dat is allemaal lokaal. Dit communiceren we ook naar de artiesten in de festivalrider en dat heeft nog nooit problemen opgeleverd. Dit zou, los van de kosten, voor veel festivals redelijk eenvoudig toe te passen zijn. Andere organisatoren inspireren en mee krijgen vinden we ook belangrijk. Op onze website laten we ook zien wat we allemaal doen op het gebied van duurzaamheid. Andere organisatoren hebben ook tijdens de deal ons evenement bezocht om meer te leren over onze aanpak.

We werken ook aan het beperken van de impact van reisbewegingen. Voor onze bezoekers hebben we bijvoorbeeld kortingsacties als ze aantoonbaar met de fiets of het OV zijn gekomen. Dit nemen we dan ook mee in servicemails aan onze kaartkopers. We informeren publiek ook over duurzame samenwerkingen, zodat met Kaapse Brouwers (die op ons verzoek begonnen met brouwen van natuurinclusief bier). Ook met ons programma proberen we aan te sluiten op balans met de natuur (bijvoorbeeld een gidsentocht waarin je meer leert over de bloemen en planten die groeien in de stad). Bands worden niet meer voor een enkel optreden geboekt, maar alleen als onderdeel van tours om de mobiliteit te beperken. Boekers weten dat inmiddels ook van ons.

Waar gaan jullie mee door?

Onze rol als organisator is de afgelopen jaren veranderd. We dragen ook een maatschappelijke verantwoordelijkheid en houden ons bezig met onderwerpen als toegankelijkheid, inclusie, sociale veiligheid, welzijn en gezondheid. Onze waarden zijn ook onderdeel van de beleving van de bezoeker, onze crew en de optredende artiesten. Iedereen moet zich veilig voelen op ons festival. Dus het maatschappelijke bewustzijn zetten we zeker door. Er ligt veel ruimte op het gebied van inspiratie. Zo werken wij met een handboek voor sociale veiligheid dat ook door andere festivals omarmd wordt.

De resultaten monitoren en goed meten is nog ondergesneeuwd momenteel. Wel weten we dat je de meeste impact bereikt met het beperken van reisbewegingen. We vragen onze bezoekers om hun postcode om het aantal kilometers dat gereisd wordt naar het festival te meten. Bij artiesten is dat vaak lastiger omdat dit onderdeel is van een uniek programma. Dit willen we beter coördineren. Bij het volgende festival willen we het meten goed inrichten en nog meer switchen naar lokale leveranciers.

Wij willen als festival zo respectvol mogelijk omgaan met de natuur en de impact op het klimaat zo klein mogelijk houden. Daarbij lopen we tegen uitdagingen aan als het compenseren van onze uitstoot en de mate van invloed op stroomvoorziening en verbruik bij onze festivallocaties. Wat zijn de leerpunten uit de Duurzame Deal? Heb je nog tips? Voor ons werkte het niet om binnen de organisatie 1 persoon verantwoordelijk maken voor duurzaamheid. Dit moet bij iedereen tussen de oren zitten. Je kunt binnen je team wel iemand als aanjager laten fungeren, maar het moet eigenlijk door het hele team gedragen worden.

Wij hebben de afgelopen periode ook een roadmap gemaakt. Het is heel fijn geweest om zo’n grote opgave in behapbare en overzichtelijke stappen op te delen. Je kunt veel doen, maar de impact komt stapje voor stapje. Je hoeft niet alles in 1 keer aan te pakken en door te voeren. En alles wat je bereikt vasthouden en niet weer terug naar het oude. Maak een nieuwe basis waarop je verder kunt bouwen. In het kader van keuzes maken is het goed dat Rotterdam Festivals na deze deal verder gaat met “Challenges” op specifieke onderwerpen. Dan diep je een bepaald onderwerp goed uit.

Een andere tip is gebruik maken van het innovatiebudget van Rotterdam Festivals. Dan kun je dingen testen en proberen. Dit is echt uniek voor Rotterdam, in andere gemeenten bestaat die optie niet.

Waar zijn jullie het meest trots op?

Wij doen ons best om wat wij organiseren zo gelijkwaardig en rechtvaardig mogelijk te doen, duurzaamheid hoort daar ook bij. Het is geen lijstje om af te vinken, maar echt een manier van werken geworden. En we kunnen ook een inspiratie voor leveranciers en partners zijn, zoals het natuurinclusief brouwen van Kaapse Brouwers. We kunnen een aanjagende rol spelen.

We eten al drie jaar vegan tijdens het festival en ook bij de kantoorlunch. Op het festival zamelen we al het afval in, om zoveel mogelijk weer als grondstoffen te kunnen gebruiken. Naast duurzaamheid zijn we ook al ver met het thema van toegankelijkheid. Duurzame interventies brengen vaak hogere kosten met zich mee, maar dat hoort bij maatschappelijk verantwoord ondernemen. Dat is niet voor iedere organisatie vanzelfsprekend.

Wat is volgens jullie nog nodig om duurzaamheid op festivals nog verder te brengen?

Standaardisatie in meten zou heel fijn zijn! Dan zijn we op dat gebied als festivals niet allemaal het wiel aan het uitvinden. Ook in verband met rapportages en verantwoording naar financiers toe. 

Verder zouden hardcups voor iedereen verplicht moeten worden. Hier zou de gemeente nog een rol in kunnen spelen.