Ambitie én koudwatervrees bij eerste workshop over SUP-regels

In een schone, duurzame stad zwerft geen plastic rond. Daarom zijn er regels om single use plastics (SUP) – plastic rietjes, bestek en bekers die je maar één keer gebruikt – uit te faseren. Een van de sectoren die daar een verantwoordelijkheid in heeft, is de evenementenbranche. Begin maart kwamen twaalf Rotterdamse festivalorganisatoren bijeen in een workshop van Rotterdam Circulair en Rotterdam Festivals, om alles over de nieuwste SUP-regels te horen. En om te leren hoe je een ‘schoon’ evenement organiseert.

Een bont gezelschap trof elkaar in het Innovation Dock op de RDM Campus: van de organisator van Kaapverdiaans festival São João tot afgevaardigden van studentenverenigingen Laurentius en RSC/RVSV, en van de organisator van festival Holi Colour Sensation in het Zuiderpark, tot het hoofd Productie van filmfestival IFFR. Hoe verschillend ook, allemaal staan ze voor dezelfde uitdaging: het plasticvrij maken van hun evenement. Omdat dat moet, vanwege de SUP-regels, maar ook omdat ze het zelf belangrijk vinden. “Deze mensen zijn intrinsiek gemotiveerd”, weet gastheer Joost Trines van Rotterdam Festivals, de stichting die streeft naar een divers en levendig festivalaanbod in de stad. “Je kunt dan met een opgeven vingertje wijzen op de regels, maar wij kiezen ervoor om op een positieve manier met elkaar uit te vinden hoe je die nou het beste toepast op een festival. Dat is wat we tijdens deze kennissessies doen.”

Tien biertjes tegelijk is lastig

Een van de eisen in de SUP-wetgeving is dat festivals moeten werken met herbruikbare bekers, het zogenoemde hardcup-systeem. Sander Verschuren van adviesbureau Green Leisure Group legt uit dat het daarbij de bedoeling is dat bezoekers hun beker terugbrengen, waarna die gewassen en opnieuw gebruikt wordt. Bij de laatste keer inleveren krijgen bezoekers hun statiegeld voor de beker terug. Dat het nog niet eenvoudig is om zo’n systeem in te voeren, blijkt wel als de workshopdeelnemers aan het woord komen. Zo vertelt Josephine Willems, binnen studentenvereniging Laurentius verantwoordelijk voor de Eurekaweek: “Onze leden halen niet één of twee biertjes, maar tien tegelijk. Dan zou je dus tien keer statiegeld moeten betalen, en zorgen dat dat aan het eind weer bij de juiste persoon terugkomt. Dat werkt niet.” Ook Shaiesta Gangadin van festival Holi Colour Sensation ziet het nog niet helemaal voor zich. “Op ons festival vliegt overal gekleurd poeder rond. Hardcups zouden continu gespoeld moeten worden.”

Organisatoren zijn niet alleen

Bas Mastboom, head of production van het IFFR, beseft dat de grootste duurzaamheidsuitdagingen van zijn evenement eigenlijk op een heel ander vlak liggen, zoals het energieverbruik van de servers die nodig zijn voor alle films, het invliegen van genodigden, en alle campagnematerialen. “Maar als het om plastic bekers gaat, dan zit ‘m de uitdaging in het centraliseren van het systeem. Ons evenement speelt zich af op meerdere locaties: de Schouwburg, Pathé, de andere bioscopen en De Doelen. Zie die maar eens allemaal mee te krijgen in één bekerretoursysteem.” Joost begrijpt dat het voor de evenementenorganisatoren lastig is om over te stappen op een hardcup-systeem. “Ik merk dat mensen nog veel twijfels en vragen hebben; we gaan vandaag niet overal een oplossing voor vinden. Maar ze hebben wel gezien dat ze niet alleen zijn, en dat wij er zijn om te helpen.”

Inleveren zo makkelijk mogelijk maken

Zo is daar Leonie Boon van bureau Green Events, die de deelnemers stap voor stap meeneemt in het opstellen van een ‘schoonplan’: een plan om je evenemententerrein zo schoon mogelijk te houden. Ze raadt aan om eerst te inventariseren welke materialen er allemaal het terrein opkomen – door verkoop van eten en drinken bijvoorbeeld – en om te bedenken hoe je die tijdens het evenement wilt inzamelen: in kratten, zakken, containers? “Daarbij is goede signing heel belangrijk. Zeker als mensen een paar biertjes op hebben, moet je het ze zo makkelijk mogelijk maken om hun beker op de juiste plek in te leveren.” Ook geeft ze tips voor het innemen van de laatste beker, in geval van een bekerretoursysteem. “Geef bezoekers de optie om het statiegeld te doneren, bijvoorbeeld aan het evenement zelf. Of zet speciale ‘greenteams’ in die de bekers actief inzamelen.”

Maak afspraken met cateraars

Daarna gaan de deelnemers aan de slag met hun eigen schoonplan. Sommigen blijven sceptisch, zoals Houcem Bellakoud van het African Food Festival: “Veel bezoekers, maar ook foodcateraars, weten gewoon niet dat bijvoorbeeld een pizzadoos niet bij het papier mag. Iedereen gooit alles maar bij elkaar.” Leonies tip: betrek de cateraars bij je uitdaging en maak afspraken over welke materialen je wel en niet op je evenement wilt hebben. Anderen ervaren vooralsnog weinig problemen. Nina Meulenkamp van de Rotterdam Street Culture Week: “Wij hebben veel gezinnen als publiek, die eigenlijk al het goede voorbeeld geven. Zij gooien hun afval netjes weg. Ik kom hier dan ook vooral voor nieuwe informatie over de SUP-wetgeving.”

Neus op de feiten

Onderdeel van de workshop is een rondleiding over het Plastival: een driedaags festival in de RDM Onderzeebootloods, waarbij onderzoekers samen met bewoners en ondernemers plastic afval uit de Rijn-Maasdelta verzamelen, sorteren, analyseren en tentoonstellen. Een indrukwekkende verzameling verpakkingen, aanstekers, blikjes en zelfs hele verkeersborden en helmen strekt zich uit over de vloer van de loods. Inclusief een grote hoeveelheid plastic bekers – de evenementenorganisatoren worden met hun neus op de feiten gedrukt.

Zelfs in een voetbalstadion lukt het

Na deze eerste kennismakingsworkshop volgt er nog een sessie, vertelt Joost. “Daarin gaan we meer in op het bekerretoursysteem én we gaan een challenge aan. Met zo veel mogelijk evenementenorganisatoren willen we een gezamenlijk doel nastreven: in de komende twee jaar voldoen aan de SUP-regels. Dat betekent onder meer een retourpercentage – dus teruggebrachte bekers – van 90 procent in 2027.” Committeer je je als organisator aan de challenge, dan word je uiteraard niet aan je lot overgelaten. “In die twee jaar gaan we kennis uitwisselen en van elkaar leren. Er is ook financiële rugdekking om deze stap voorwaarts te maken; de precieze details daarvan worden later bekend.” Het laatste woord van de dag is van Sander van Green Leisure Group. Hij was betrokken bij de succesvolle invoering van het hardcup-systeem in het Philipsstadion van PSV. Daarmee neemt hij graag de laatste twijfels weg bij de aanwezigen: “Als het in een voetbalstadion lukt, lukt het overal.”

De gemeente Rotterdam wil van circulair consumeren de standaard maken en verspilling van materialen en voedsel tegengaan. Evenementen en festivals hebben dankzij hun zichtbaarheid in de stad een bijzondere positie; jaarlijks trekken ze ruim 2 miljoen bezoekers. Dit biedt een uitgelezen kans om circulair gedrag te stimuleren en het bewustzijn onder Rotterdammers te vergroten. De afdeling Circulair van de gemeente werkt dan ook samen met Rotterdam Festivals aan de circulaire doelstellingen.

Wil je hier meer over lezen? Bekijk dan deze mooie voorbeelden.