Het Publiek & Impact Dashboard levert verrassende inzichten op

Cultuur verbindt, zet je aan het denken, maakt emoties los. Maar hoe krijg je meer inzicht in wat je als culturele instelling teweegbrengt? De Doelen en het Rotterdam Bluegrass Festival werken met het Publiek & Impact Dashboard van Rotterdam Festivals en dit heeft verrassende inzichten opgeleverd. We spraken met Vincent Sturkenboom, Manager Marketing & Development van de Doelen, en Guido de Groot, initiatiefnemer en organisator van het Rotterdam Bluegrass Festival.

Vinden, ervaren en voelen
Vincent noemt cultuur de lijm van de samenleving. Je brengt mensen bij elkaar en veroorzaakt, bewust of onbewust, veranderingen. “Met het Publiek & Impact Dashboard krijg je op basis van data inzicht in de effecten en veranderingen die de activiteiten van jouw organisatie teweegbrengen. De analyses met de Culturele Doelgroepen bieden vooral ‘harde’ cijfers, bijvoorbeeld over welke doelgroepen je bereikt. Het Publiek & Impact Dashboard levert je ook de meer ‘zachte cijfers’; je meet wat mensen vinden, ervaren en voelen. Zijn ze geraakt? Voelen ze meer verbinding met de locatie of met de stad? Zijn ze zich verder gaan verdiepen in het thema? Het heeft ons verrassende inzichten opgeleverd.”

Verbindende muziek
Bij het Rotterdam Bluegrass Festival zijn de uitkomsten vooral een bevestiging van wat Guido zelf al in zijn hoofd had. “Bluegrass is verbindende muziek. Het past perfect in een wijk waar veel verschillende culturen wonen en mensen heel sociaal zijn. Iedereen is welkom en we willen dat mensen zich veilig en serieus genomen voelen. Dankzij het Publiek & Impact Dashboard weten we nu zeker dat dit door onze bezoekers ook zo wordt ervaren. Uit de enquêtes blijkt dat mensen saamhorigheid ervaren en het gevoel hebben zichzelf te kunnen zijn. We weten nu dus zeker dat we het goed doen! Daarnaast zijn er natuurlijk ook uitkomsten die leerzaam zijn en waar je op in kunt spelen.”

Juiste doelstelling en vragen
Voor de Doelen kwam de pilot met het Publiek & Impact Dashboard vorig jaar precies op het goede moment. Vincent: “Samen met een bureau waren we al gestart met een impactstrategie. We formuleerden onze impactdoelstelling, welke veranderingen we in gang zouden willen zetten en de stappen die daarvoor nodig zijn. Per stap formuleerden we leervragen. Een uitgebreid proces, maar in mijn ogen noodzakelijk vóórdat je met een impactmeting aan de slag gaat. Zo kun je de juiste doelstelling en vragen formuleren, en levert een meting data op waar je mee verder kunt.” Je kunt niet àlles aanpakken. De Doelen koos vier pijlers – artistiek, culturele samenwerkingen, maatschappelijke verbinding en zakelijk – en selecteerde zestien concerten. “Een afspiegeling van ons programma met in totaal zo’n 10.000 bezoekers. Via het Publiek & Impact Dashboard ontving iedereen een enquête met vragen over onder andere waardering van het concert, cultuurparticipatie, inclusie en verbinding met de stad. In totaal hebben 694 bezoekers die vragenlijst ingevuld.”

Laagdrempelig en impactvol
Het Rotterdam Bluegrass Festival (RBF) begon in 2009 als bewonersinitiatief in Guido’s eigen wijk (het Oude Noorden) met 250 bezoekers en groeide uit tot een driedaags bluegrass en americana festival met 11.000 bezoekers. “De eerste jaren was het gratis en dat zorgde voor een bijzondere mix van bezoekers. Van moeders van Marokkaanse komaf van wie de kinderen op het plein speelden tot muziekliefhebbers uit binnen- en buitenland. Dat zorgde voor een speciale sfeer. Inmiddels moet je een kaartje kopen en is het festival verhuisd naar het Noordplein, maar het blijft laagdrempelig. Tickets kosten 17 euro per dag en er zijn verschillende initiatieven om mensen die zich geen kaartje kunnen veroorloven op de gastenlijst te zetten. Dat vinden we belangrijk, want het RBF is meer dan ‘alleen maar’ een muziekfestival. Er ontstaan allerlei contacten in de wijk die standhouden, bijvoorbeeld tussen een groep bejaarden van Surinaamse komaf en een kunstenaarscollectief. Dat geeft wel aan hoe verbindend ons festival is.” 

Makkelijk in gebruik
‘Impact’ en effecten worden soms gebaseerd op onderbuikgevoel en is vaak een beetje ongrijpbaar. Het Publiek & Impact Dashboard brengt daar verandering in. En het is heel makkelijk in gebruik, vindt zowel Vincent als Guido. Er staan basisvragen klaar, inclusief antwoordvelden. Je klikt aan welke vragen je wilt stellen, voegt eventueel zelf nog vragen toe en koppelt de vragenlijst bijvoorbeeld aan een maillijst. De resultaten ontvang je in een overzichtelijke rapportage, compleet met heldere diagrammen. Vincent: “Daarmee kun je binnen jouw organisatie laten zien wat je doet en wat je daarmee bereikt. In ons geval gaf 43% van de bezoekers aan zich na het bezoek meer verbonden te voelen met Rotterdam. Zo’n percentage had ik echt niet durven dromen. Maar liefst 70% gaf aan dat een voorstelling zijn of haar gedachten had geprikkeld. 60% voelde zich verbonden met het publiek en 87% voelde zich vrij om zichzelf te zijn. Ook gaf 64% aan van plan te zijn de culturele discipline vaker te bezoeken. Dit zijn cijfers die duidelijk aantonen dat een concert niet alleen mooi of leuk is. Je begint bij bezoekers iets in gang te zetten. Dat levert interessante gesprekken op met het programmateam.” 

Nieuwe programmaonderdelen
Bij Guido vormden de uitkomsten inspiratie voor nieuwe programmaonderdelen. “Met deze tool leer je jouw publiek steeds beter kennen en daardoor kun je nog beter inspelen op bezoekers. Het programmeren van traditionele bluegrass bleek bijvoorbeeld minder belangrijk te zijn dan ik dacht. Bij de vraag voor welke band mensen naar het festival kwamen kozen de meeste mensen voor de opties ‘voor allemaal’ of ‘alleen voor de sfeer’. Dat wil overigens niet zeggen dat muziek niet belangrijk is. Het totaalplaatje moet kloppen, dus zowel de kwaliteit van de bands als de sfeer. Want als de optredende artiesten niet in de smaak vallen, blijven bezoekers een volgende keer weg. En omdat vorig jaar veel mensen invulden dat ze graag wilden dansen met mensen die ze nog niet kenden, zijn we meer bands met dansbare muziek gaan programmeren en dansworkshops. Square dance bijvoorbeeld, maar ook ‘Gabber grass’, een mix van Rotterdamse gabber met bluegrass.”

Veranderingen op de lange termijn 
Zowel de Doelen als het Rotterdam Bluegrass Festival gaan ook in de toekomst impactmetingen doen. Vincent: “Met het Publiek & Impact Dashboard kun je ook een tijdje later nog een keer een follow up sturen om bijvoorbeeld te achterhalen of iemand inderdaad meer cultuur is gaan bezoeken of zich meer in een bepaald genre heeft verdiept. Zo kun je in kaart brengen of die verandering écht tot stand is gekomen. Met de data uit het dashboard kunnen we aan knoppen gaan draaien en zowel op de korte als op de langere termijn kijken of er iets verandert.” 

Met het Publiek & Impact Dashboard kunnen culturele organisaties eenvoudig publieksonderzoek uitvoeren en de effecten van cultuurbezoek meten. Daarnaast biedt het dashboard de mogelijkheid om losse analyses te doen met het Culturele Doelgroepenmodel. Dit levert waardevolle inzichten, benchmarks en een gedeelte taal binnen de cultuursector op.

Ook aan de slag met het dashboard of meer weten? Kijk dan hier